Sau 70 năm giải phóng, về với Thuận Châu hôm nay, sẽ cảm nhận được sự khang trang, hiện đại, văn minh, diện mạo đô thị xanh, sạch, đẹp; các bản làng vùng cao, bà con đã có đủ cơm ăn, áo mặc; những nương ngô, lúa, vườn cây ăn quả tốt tươi, quê hương đổi mới, đời sống nhân dân các dân tộc ngày càng no ấm.

Ngược dòng lịch sử cách đây 70 năm, hòa chung với khí thế đấu tranh của quân và dân Sơn La, đồng bào các dân tộc Thuận Châu đã tích cực phối hợp với quân dân cả nước giành thắng lợi trong chiến dịch Tây Bắc 1952, giải phóng Thuận Châu vào ngày 21/11/1952. Nhân dân các dân tộc Thuận Châu từ thân phận nô lệ, đứng lên làm chủ cuộc sống, làm chủ bản mường.

Thăm lại đèo Phạ Đin huyền thoại, ông Lường Văn Hương, năm nay đã ngoài 80 tuổi, từng là dân công hỏa tuyến năm 1954 phục vụ cho chiến dịch Điện Biên Phủ, nhớ lại: Sau khi giải phóng, đồng bào các dân tộc Thuận Châu hăng hái đi dân công sửa đường, đóng góp sức người vận chuyển lương thực, thực phẩm, vũ khí, góp phần cùng quân dân cả nước làm nên chiến thắng lịch sử Điện Biên Phủ “Lừng lẫy năm châu, chấn động địa cầu”.

 Ngày nay, đèo Phạ Đin là điểm đến du lịch hấp dẫn, với những khu du lịch sinh thái được chính người dân địa phương tạo dựng. Khu du lịch Pha Đin Top của HTX du lịch Pha Đin, điểm nhấn du lịch trên đỉnh đèo Phạ Đin với những khu rừng sinh thái, vườn hoa, khu tâm linh. Anh Bùi Ngọc Thắng, Giám đốc HTX du lịch Pha Đin, chia sẻ: Đèo Phạ Đin cao hơn 1.000 mét so với mực nước biển, được mệnh danh là một trong “tứ đại đỉnh đèo” vùng Tây Bắc với vẻ đẹp hùng vĩ của núi rừng, nhiều ngọn núi cao hòa quyện với mây trời. Nhận thấy tiềm năng và lợi thế phát triển du lịch, HTX chúng tôi xây dựng khu du lịch “Pha Đin top”, chính thức đi vào hoạt động từ tháng 8/2018, hiện giờ “Pha Đin top” trở thành điểm dừng chân quen thuộc của du khách. Vào những ngày cuối tuần hoặc các ngày lễ có khoảng 10.000 lượt khách đến tham quan, trải nghiệm.

Trở về thị trấn Thuận Châu, thăm Khu di tích lịch sử lưu niệm Kỳ đài Thuận Châu, thuộc bản Pán, xã Chiềng Ly, nơi ghi dấu sự kiện lịch sử ngày 7/5/1959, tại sân vận động huyện, Khu tự trị Thái Mèo, nhân dân các dân tộc Thuận Châu vinh dự đón Bác Hồ và Đoàn công tác của Trung ương về thăm, nói chuyện với đồng bào các dân tộc Tây Bắc. Thể theo nguyện vọng của cán bộ, đảng viên và nhân dân các dân tộc Thuận Châu, năm 2018, huyện đã xây dựng công trình “Nhà tưởng niệm Chủ tịch Hồ Chí Minh”, nằm trong Khu di tích lịch sử lưu niệm Kỳ đài Thuận Châu, đã trở thành địa chỉ giáo dục truyền thống cách mạng cho nhân dân, thế hệ trẻ. Từ khi Nhà tưởng niệm Chủ tịch Hồ Chí Minh đi vào hoạt động cho đến nay đã đón hơn 80 nghìn lượt khách và trên 400 đoàn đến tham quan, dâng hương tưởng nhớ Bác.

Minh chứng cho sự phát triển của Thuận Châu sau 70 năm giải phóng, đồng chí Quàng Văn Dũng, Chủ tịch UBND huyện, thông tin thêm: Thực hiện lời dạy của Bác Hồ, Đảng bộ, chính quyền huyện Thuận Châu luôn phát huy tinh thần đoàn kết; tập trung lãnh đạo, chỉ đạo khai thác tốt tiềm năng, lợi thế phát triển kinh tế, hỗ trợ nông dân tiếp cận với kinh tế thị trường, giúp bà con thay đổi tập quán canh tác theo hướng sản xuất hàng hóa. Từ một huyện thuần nông nghèo, Thuận Châu đã đã vươn lên phát triển kinh tế, chăm lo đời sống của nhân dân.

Thuận Châu có trên 3.500 ha cây ăn quả chất lượng cao; hình thành 11 chuỗi liên kết sản xuất gắn với chế biến và tiêu thụ sản phẩm; trên 200 ha cây trồng được sản xuất theo hướng hữu cơ; có 1 sản phẩm được cấp chứng nhận hữu cơ theo tiêu chuẩn Việt Nam; 21 cơ sở trồng trọt được giấy chứng nhận VietGAP; 5 doanh nghiệp, HTX ứng dụng công nghệ cao trong chăn nuôi, thủy sản; 5 sản phẩm nông nghiệp được Cục Sở hữu trí tuệ cấp văn bằng bảo hộ và 10 mã số vùng trồng các loại cây ăn quả.

Kết cấu hạ tầng nông thôn, đô thị được quan tâm đầu tư; thị trấn Thuận Châu đang được nâng cấp chỉnh trang lên đô thị loại IV; 100% xã có đường ô tô đi được 4 mùa đến trung tâm; 98% số hộ được sử dụng điện lưới quốc gia; 90% dân số được sử dụng nước sinh hoạt hợp vệ sinh; có 2 xã đạt chuẩn nông thôn mới, đang chuẩn bị tổ chức công nhận thêm 1 xã, bình quân toàn huyện đạt 7,39 tiêu chí/xã. Lĩnh vực văn hóa, giáo dục, y tế có nhiều chuyển biến tích cực; các chính sách an sinh xã hội được quan tâm thực hiện, đời sống nhân dân từng bước cải thiện và nâng lên, tỷ lệ hộ nghèo giảm bình quân 3,7%/năm. Công tác xây dựng Đảng và củng cố hệ thống chính trị đạt được nhiều kết quả quan trọng; quốc phòng, an ninh được giữ vững; trật tự an toàn xã hội được đảm bảo; hoạt động đối ngoại được tăng cường và mở rộng.

70 năm sau ngày giải phóng, đời sống kinh tế, văn hóa, tinh thần của bà con các dân tộc huyện Thuận Châu ngày càng được nâng cao. Lời căn dặn năm nào của Bác mãi là động lực để Đảng bộ, chính quyền và nhân dân các dân tộc cùng chung sức, đồng lòng đưa Thuận Châu trở thành huyện phát triển khá trong tỉnh, tự hào là nơi được đón Bác về thăm.