Năm 2022, tỷ lệ tham gia BHXH tự nguyện của người lao động tại huyện Mường La thấp, có 1.602 người tham gia BHXH tự nguyện, đạt 68,9% kế hoạch, trong đó có 14/16 xã, thị trấn không đạt chỉ tiêu UBND huyện giao. Cấp ủy, chính quyền các cấp trong huyện đang phối hợp với Bảo hiểm xã hội huyện triển khai các giải pháp để phát triển đối tượng tham gia.

Trao đổi về những khó khăn trên, ông Đỗ Ích Thắng, Phó giám đốc Bảo hiểm xã hội huyện Mường La, cho biết: Do ảnh hưởng 3 năm của dịch Covid-19 kéo dài khiến đời sống, thu nhập của người lao động, nhân dân bị sụt giảm. Theo quy định, thời gian đóng BHXH tự nguyện tối thiểu để được hưởng chế độ hưu trí kéo dài 20 năm, đòi hỏi người tham gia phải kiên trì; phạm vi quyền lợi được hưởng khi tham gia BHXH tự nguyện hiện chỉ có hai chế độ là hưu trí và tử tuất nên cũng chưa khuyến khích được người dân. Phần lớn nhân viên đại lý thu đều đang công tác, chủ yếu là kiêm nhiệm, không chuyên sâu nên hiệu quả tuyên truyền chưa cao.

Hiện nay, trên 14.000 người trong độ tuổi lao động của huyện đi làm việc ngoại tỉnh, trong đó có 5.935 người lao động đã được đóng BHXH bắt buộc tại các doanh nghiệp. BHXH tự nguyện có mức đóng thay đổi theo chuẩn nghèo khu vực nông thôn từ 700.000 đồng lên 1.500.000 đồng nên gây khó khăn về tài chính cho người tham gia và đây cũng là nguyên nhân chính khiến công tác phát triển đối tượng tham gia BHXH tự nguyện ở huyện chưa đạt được chỉ tiêu. Khi đó, năm 2022, có 449 trường hợp dừng tham gia BHXH tự nguyện.

Trước thực trạng đó, ngay từ đầu năm 2023, UBND các xã, thị trấn đã phối hợp với BHXH huyện mở hội nghị tuyên truyền chính sách BHXH tự nguyện; phân loại, xây dựng danh sách đối tượng tiềm năng để có kế hoạch tuyên truyền, khai thác mới, cũng như duy trì tham gia; tích cực tuyên truyền về lợi ích, mức đóng thay đổi theo chuẩn nghèo khu vực nông thôn từ 700.000 lên 1.500.000 đồng. Chủ động phối hợp, cung cấp danh sách đến hạn cho các nhân viên thu để duy trì thu nộp đối với các trường hợp đến hạn đóng, hạn chế tối đa các trường hợp quá hạn đóng. Tính đến ngày 31/3/2023, toàn huyện đã có 1.508 người tham gia BHXH tự nguyện, đạt 71,7% so với kế hoạch giao.

Năm 2022, thị trấn Ít Ong không đạt chỉ tiêu kế hoạch tham gia BHXH. Ông Cà Văn Sinh, Phó Chủ tịch UBND thị trấn Ít Ong, cho biết: Ngay từ đầu năm 2023, UBND thị trấn đã giao chỉ tiêu phát triển đối tượng cho từng bản, tiểu khu; xây dựng kế hoạch phối hợp tuyên truyền phát triển người tham gia, giao trách nhiệm cho cán bộ, công chức phụ trách từng bản; chỉ đạo nhân viên thu phối hợp với cơ quan BHXH huyện, các trưởng bản, tiểu khu tổ chức các hội nghị tuyên truyền, đối thoại về chính sách BHXH, BHYT, nắm bắt chắc địa bàn thường xuyên đôn đốc, duy trì số người đã tham gia và vận động phát triển người tham gia mới; hướng dẫn người tham gia BHXH tự nguyện có thể đóng mỗi tháng một lần thay vì đóng theo quý, theo năm để giảm bớt gánh nặng tài chính... Năm nay, thị trấn đã có 513 người tham gia BHXH tự nguyện, đạt 88,6%.

Ông Lò Văn Quỳnh, tiểu khu 1, thị trấn Ít Ong, chia sẻ: Nhận thấy lợi ích của BHXH tự nguyện, tháng 3 vừa qua, tôi đã tham gia BHXH tự nguyện, mỗi tháng đóng 264 nghìn đồng, đến khi đủ điều kiện theo quy định sẽ được nhận lương hưu hàng tháng, an hưởng tuổi già.

Theo chỉ tiêu giao trong năm 2023, mục tiêu mở rộng đối tượng tham gia BHXH tự nguyện còn 645 người, UBND huyện giao Phòng Lao động - Thương binh và Xã hội phối hợp với Bảo hiểm xã hội huyện, UBND các xã, thị trấn rà soát các đối tượng thuộc diện đóng BHXH tự nguyện, nhất là vận động người hoạt động không chuyên trách và người trực tiếp tham gia công việc ở bản, tiểu khu gương mẫu tham gia BHXH tự nguyện, đồng thời vận động các đối tượng khác ở địa phương tham gia.

Nêu cao vai trò, trách nhiệm của cấp ủy, chính quyền trong việc lãnh đạo chỉ đạo thực hiện chính sách, pháp luật về BHXH, BHYT; phát huy vai trò tiên phong của cán bộ, đảng viên; kiên trì, bám sát và tuyên truyền để nâng cao nhận thức của cán bộ, đảng viên và người dân về sự cần thiết của BHXH, giúp người dân, người lao động thay đổi nhận thức và hiểu rõ những lợi ích, tính ưu việt của các chính sách an sinh xã hội của Đảng, Nhà nước và tự nguyện tham gia.