Chiến tranh đã lùi xa gần nửa thế kỷ, nhưng những ký ức về một thời được tham gia cuộc kháng chiến cứu nước vẫn mãi in đậm trong trái tim những người lính Cụ Hồ. Những ngày cuối tháng 4 lịch sử, chúng tôi tìm về những cựu chiến binh, những người lính quân giải phóng năm xưa để nghe lại những câu chuyện hào hùng của họ.

Nhập ngũ trong thời kỳ kháng chiến chống Mỹ cứu nước, tuy không trực tiếp tham gia chiến đấu tại chiến trường, nhưng cựu chiến binh Nguyễn Trần Thịnh, tiểu khu 9, xã Hát Lót, huyện Mai Sơn, lại đảm nhận nhiệm vụ huấn luyện kỹ thuật chiến đấu bộ binh cho các chiến sỹ.

Sinh năm 1937, trong một gia đình nông dân ở huyện Hậu Lộc, tỉnh Thanh Hóa, lòng yêu nước nồng nàn đã tiếp thêm động lực cho chàng trai Nguyễn Trần Thịnh viết đơn tình nguyện nhập ngũ vào đầu tháng 4/1959 khi vừa tròn 18  tuổi. Sau 3 tháng huấn luyện, ông được biên chế vào Sư đoàn 304 và được cấp trên giao nhiệm vụ hỗ trợ huấn luyện chiến sĩ mới kỹ thuật chiến đấu bộ binh, rèn luyện thể lực và hành quân huấn luyện sẵn sàng chiến đấu. Với phương châm “đổ mồ hôi trên thao trường, bớt đổ máu trên chiến trường”, ông Thịnh và đồng đội ngày đêm nỗ lực huấn luyện để các chiến sỹ mới thành thạo kỹ thuật, chiến đấu bộ binh trước khi hành quân ra chiến trường tham gia chiến đấu.

Đầu năm 1963, ông Thịnh xuất ngũ trở về địa phương. Ông cùng gia đình đi xây dựng vùng kinh tế mới tại huyện Mai Sơn, tỉnh Sơn La. Ông Thịnh nhớ lại: Lên Sơn La, tôi được Ty Giao thông tuyển vào làm việc. Giai đoạn 1965-1972, khi giặc Mỹ leo thang đánh phá miền Bắc. Tại các điểm ở Sơn La, như: Cầu Trắng, thị xã Sơn La; cầu Tà Vài, huyện Yên Châu và cầu Hát Lót, huyện Mai Sơn, cùng một số đoạn khác trên quốc lộ 6 bị địch đánh phá rất ác liệt. Khi đó, chúng tôi vận động nhân dân cùng với lực lượng thanh niên xung phong mang đất, đá vá các tuyến đường, sửa chữa nhanh cầu đảm bảo giao thông tại các điểm nóng bị đánh phá. Công tác trong ngành Giao thông đến năm 1997, ông được nghỉ hưu.

Còn đối với CCB Lò Hồng Sơn, bản Panh, xã Chiềng Xôm, thành phố Sơn La, người đã từng tham gia trận đánh lịch sử mở màn Chiến dịch Tây Nguyên tháng 3/1975, với ông mãi là niềm tự hào.

Ông Sơn kể: Là chiến sĩ của Sư đoàn 316, trước trận đánh Buôn Ma Thuột, Đại đội tôi có nhiều chiến sĩ mới vừa hành quân, vừa huấn luyện và chưa từng tham gia trận đánh nào, nên khá lo lắng và hồi hộp trước trận đánh lớn, chỉ huy đơn vị đã động viên tinh thần anh em chiến sĩ.

Cảm xúc hiện rõ trên gương mặt với nhiều nếp nhăn do tuổi tác, nhưng ánh mắt ông Sơn vẫn ánh lên niềm tự hào: Trận Buôn Ma Thuột được quân ta nổ súng phát lệnh tấn công vào lúc 2h sáng ngày 10/3/1975. Sau loạt đạn pháo binh dọn chiến trường cho tăng - thiết giáp và bộ binh tiến công, tôi nhớ rất rõ, tất cả các chiến sĩ mới, trong đó có tôi, không còn chút lo lắng hay sợ hãi nào nữa, mà hừng hực khí thế tiến công. Tiếng hô “xung phong” của chỉ huy đơn vị đã đẩy tinh thần chiến đấu của bộ đội lên cao nhất, quân ta ào ào tiến công vào thị xã Buôn Ma Thuột và giành quyền làm chủ sau hơn 1 ngày chiến đấu.

Theo lời ông Sơn kể, những ngày sau đó, đơn vị của ông được giao nhiệm vụ phòng thủ thị xã Buôn Ma Thuột, không để địch tấn công chiếm lại. Ngày 12 và 13/3/1975, địch dùng trực thăng đổ lực lượng Trung đoàn 45 xuống đường 21, cùng với 1 Sư đoàn bộ binh, 1 Liên đoàn biệt động tiến hành phản kích. Ngày 15 và 16/3/1975, địch tăng cường tiếp Trung đoàn 44 và Sở chỉ huy Trung đoàn 23 xuống Phước An, với mưu đồ lập lại phòng tuyến trên đường 21 để phản kích đánh chiếm lại thị xã Buôn Ma Thuột. Tuy nhiên, trước quyết tâm giải phóng Tây Nguyên của bộ đội ta, quân địch nhanh chóng bị đánh bại. Ngày 18/3/1975, thị xã Buôn Mê Thuột được giải phóng, 10 ngày sau đó, toàn bộ tỉnh Đắk Lắk được giải phóng.

Sau chiến thắng Buôn Mê Thuột, Sư đoàn 316 nhận nhiệm vụ đánh cầm chân địch ở Tây Ninh và một số tỉnh Tây Nam Bộ. Ông Sơn bồi hồi: Không được trực tiếp tham gia Chiến dịch Hồ Chí Minh lịch sử, vì chúng tôi khi đó nhận nhiệm vụ bao vây, cô lập quân địch, không cho chúng rút về Sài Gòn để giúp quân ta thuận lợi hơn trong việc tiến công. Thời điểm đó, địch ở Tây Ninh cũng chống trả quyết liệt hòng phá vòng vây rút về Sài Gòn, đến khi Tổng thống Dương Văn Minh tuyên bố đầu hàng vô điều kiện, thì địch mới chịu buông súng.

Câu chuyện của những người lính Cụ Hồ năm xưa đã giúp chúng tôi thêm hiểu về truyền thống cách mạng của dân tộc, truyền thống của cha ông đã anh dũng chiến đấu để có cuộc sống hòa bình như ngày hôm nay. Thế hệ trẻ hôm nay nguyện phấn đấu rèn luyện, viết tiếp truyền thống cách mạng, góp sức xây dựng đất nước to đẹp hơn, đàng hoàng hơn như Bác Hồ kính yêu từng mong ước.