Những năm qua, người dân bản Suối Khang, xã Suối Tọ, huyện Phù Yên, được hưởng lợi nhiều từ chính sách chi trả dịch vụ môi trường rừng, nhiều hộ nghèo trong bản đã giảm bớt khó khăn trong cuộc sống, có thêm động lực tích cực tham gia bảo vệ rừng. Cũng từ nguồn kinh phí này, bản đã đầu tư xây dựng đường bê tông nội bản và sửa chữa, nâng cấp xây dựng các công trình phúc lợi công cộng, phục vụ đời sống của nhân dân.

Bản có 92 hộ, 514 nhân khẩu, 100% là đồng bào dân tộc Mông. Dẫn chúng tôi đi thăm bản trên tuyến đường bê tông mới làm rộng rãi, anh Vàng A Tông, Bí thư Chi bộ, Trưởng bản Suối Khang, kể: Trước đây, Suối Khang là bản đặc biệt khó khăn, đời sống nhân dân thiếu thốn, tỷ lệ hộ nghèo cao. Muốn vận động nhân dân chung sức xây dựng cơ sở hạ tầng là rất khó. Suốt thời gian dài, người dân phải sử dụng nhà văn hóa chật chội, xuống cấp; đường đất trơn trượt, lầy lội vào mùa mưa. Từ khi chính sách chi trả dịch vụ môi trường rừng được triển khai, đã mang đến nguồn động lực mới cho cả bản.

Ðể làm tốt công tác bảo vệ hơn 4.300 ha rừng, bản Suối Khang đã thành lập Tổ quản lý, bảo vệ rừng của bản với 27 thành viên là những thanh niên, người trung tuổi nhanh nhẹn, hoạt bát. Đồng thời, giao nhiệm vụ cho tất cả hộ dân trong bản cùng quản lý, 100% hộ dân ký cam kết thực hiện các biện pháp bảo vệ rừng. Vì tất cả các hộ đều được hưởng phí chi trả dịch vụ môi trường rừng nên đều có trách nhiệm bảo vệ rừng. Ban quản lý bản đã xây dựng quy chế, hương ước của bản về công tác quản lý, bảo vệ rừng, giao nhiệm vụ cho từng cá nhân, hộ gia đình. Cụ thể, hương ước quy định rõ khi có cháy rừng thì cả bản đều phải tham gia chữa cháy; nghiêm cấm hành vi chặt, phá rừng, nếu ai vi phạm sẽ bị xử phạt. Ngoài ra, các gia đình có diện tích nương gần rừng mà muốn làm nương phải đốt nương vào giờ quy định là từ 6 giờ đến 8 giờ sáng hoặc từ 4 giờ đến 5 giờ chiều; nếu cá nhân, hộ gia đình nào vi phạm sẽ bị bản xử phạt… Nhiều năm nay, bản Suối Khang không để xảy ra cháy rừng, không còn tình trạng chặt phá rừng trái pháp luật, do đó, sau khi nghiệm thu, bản được chi trả đầy đủ tiền dịch vụ môi trường rừng.

Từ nguồn kinh phí này, Ban quản lý bản đã tổ chức họp dân, công khai và thống nhất các khoản chi tiêu. Xây dựng quy chế quản lý bảo vệ và phát triển rừng, quản lý sử dụng tiền dịch vụ môi trường rừng trên nguyên tắc tự nguyện, bình đẳng, dân chủ và công khai minh bạch, bảo đảm sử dụng hiệu quả tiền dịch vụ môi trường rừng được chi trả cho cộng đồng bản. Từ năm 2019 đến nay, bản Suối Khang được nhận hơn 5 tỷ đồng tiền dịch vụ môi trường rừng. Số tiền này được dân bản đồng thuận, thống nhất sử dụng nguồn chi trả dịch vụ môi trường rừng chia đều cho các hộ dân phát triển sản xuất theo từng năm, trung bình từ 12 - 15 triệu đồng/hộ/năm; chi trả tiền cho Tổ quản lý, bảo vệ rừng tuần tra rừng 3 lần/tháng; xây dựng nhà trạm trực cho Tổ quản lý, bảo vệ rừng và kiểm lâm địa bàn; đầu tư xây dựng gần 1 km đường bê tông nội bản, sửa chữa nhà văn hóa, sân vận động của bản và giải phóng mặt bằng cho điểm trường tiểu học Suối Tọ, giúp bà con đi lại trao đổi hàng hóa thuận lợi và kinh tế, xã hội phát triển hơn trước nhiều.

Được nhận 15 triệu đồng trong việc bảo vệ, quản lý rừng, ông Vàng A Tếnh, bản Suối Khang, xã Suối Tọ, cho biết: Tôi cảm thấy rất vui, số tiền này giúp cho gia đình tôi trang trải được một phần cuộc sống. Cảm ơn sự quan tâm của Đảng và Nhà nước, chúng tôi sẽ tiếp tục nỗ lực cùng cấp ủy, chính quyền, cơ quan chức năng thực hiện tốt công tác bảo vệ rừng.

Ghé thăm nhà văn hóa bản Suối Khang được xây dựng khang trang, rộng rãi, được trang bị đầy đủ bàn ghế, tăng âm loa đài phục vụ nhu cầu hội họp của nhân dân. Bản còn xây một căn nhà bếp ngay bên cạnh, phục vụ những dịp bà con trong bản liên hoan. Anh Vàng A Tống, người dân trong bản, tâm sự: Từ ngày có nhà văn hóa rộng rãi, chúng tôi không còn phải ngồi ngoài sân để họp như trước nữa. Nhà văn hóa trở thành địa điểm để tổ chức các hoạt động giao lưu văn nghệ, thể dục thể thao trong bản; tuyến đường nội bản được bê tông hóa, tiện lợi cho việc vận chuyển hàng hóa, phát triển kinh tế.

Với phương châm “lấy rừng nuôi rừng”, chính sách chi trả tiền dịch vụ môi trường rừng đã và đang làm thay đổi nhận thức của nhân dân bản Suối Khang trong việc bảo vệ, giữ rừng, góp phần tạo động lực, thúc đẩy các hộ dân trong bản tiếp tục chăm sóc, bảo vệ, nâng cao tỷ lệ che phủ rừng trên địa bàn.