Với đặc điểm địa hình chia cắt mạnh, huyện Yên Châu chịu nhiều ảnh hưởng của sạt lở đất, lũ quét. Để đảm bảo cuộc sống cho các hộ dân, huyện đã huy động nhiều nguồn lực xây dựng các khu tái định cư, di chuyển các hộ dân ở khu vực nguy hiểm đến nơi ở an toàn, ổn định lâu dài.

Thi công Dự án bố trí, sắp xếp dân cư vùng thiên tai bản Na Pản, xã Chiềng Đông, huyện Yên Châu.

Trở lại bản Na Pa, xã Sặp Vạt, một trong những bản bị thiệt hại nặng do mưa lũ gây ra vào năm 2017. Đợt mưa lũ kéo dài đã gây thiệt hại nhiều công trình, nhà ở, cuốn trôi toàn bộ hoa màu của gần 40 hộ dân trong bản. 4 năm sau, con đường dẫn vào bản đã được đầu tư, nâng cấp nên việc đi lại thuận lợi hơn. Không còn cảnh những nóc nhà bị cô lập ở bên những sườn núi hay khe suối, bà con đã thay đổi tập quán, đồng thuận di chuyển đến các điểm tái định cư cao hơn, an toàn hơn. Anh Mè Văn Ân, bản Na Pa, chia sẻ: Trước đây, nhà tôi nằm sát ven suối, mùa mưa về lại canh cánh nỗi lo sạt lở. Được địa phương quan tâm sắp xếp bố trí đến nơi ở mới, có hệ thống nước sạch, điện lưới, gia đình không phải dắt díu nhau đi sơ tán mỗi khi có mưa bão như trước.

Niềm vui cũng đến với 38 hộ dân bản Nà Dạ, xã Chiềng On, khi được sắp xếp đến nơi ở mới. Chị Vì Thị Tếnh, hộ được hỗ trợ tái định cư phấn khởi nói: Sau khi được chính quyền tuyên truyền và hiểu về những nguy hiểm của thiên tai, cuối năm 2021, vợ chồng tôi quyết định chuyển đến khu tái định cư. Được hỗ trợ 250 m² đất ở, gia đình tận dụng gỗ của ngôi nhà cũ để dựng nhà và xây dựng chuồng nuôi gia súc. Đến nay, cuộc sống đã ổn định, gia đình hoàn toàn yên tâm với nơi ở mới.

Theo thống kê, trên địa bàn Yên Châu hiện có 5 điểm dân cư, với 208 hộ dân nằm trong khu vực có nguy cơ cao sạt lở, lũ quét khi xảy ra thiên tai. Huyện đã chỉ đạo các phòng, ban chuyên môn khảo sát, lập quy hoạch các điểm tái định cư phục vụ bố trí, sắp xếp dân cư tập trung, an toàn phòng chống thiên tai; đảm bảo yêu cầu đồng bộ với các quy hoạch khu dân cư, hệ thống kết cấu hạ tầng, phục vụ sản xuất, sinh hoạt ổn định lâu dài của các hộ dân tái định cư. Tập trung thực hiện giải phóng mặt bằng các dự án bố trí sắp xếp dân cư đảm bảo đúng quy định. Cùng với đó, đẩy mạnh tuyên truyền, công khai các chính sách hỗ trợ tới các hộ gia đình thuộc dự án; vận động cộng đồng dân cư nơi lập các điểm tái định cư hiểu rõ, đồng thuận, chia sẻ, hỗ trợ, giúp đỡ các hộ dân di chuyển đến.

Giai đoạn 2017-2022, huyện Yên Châu đã phê duyệt thực hiện 3 dự án di chuyển dân vùng thiên tai, trong đó có 2 dự án đã hoàn thành, bố trí nhà ở cho 68 hộ dân ở các bản Na Pa, xã Sặp Vạt và bản Nà Dạ, xã Chiềng On, với tổng mức đầu tư trên 16 tỷ đồng; 1 dự án đang trong quá trình triển khai tại bản Na Pản, xã Chiềng Đông, với quy mô 69 hộ dân, vốn đầu tư trên 14 tỷ đồng. Ngoài ra, 2 điểm dân cư tiềm ẩn nguy cơ sạt lở tại bản Luông Mé, xã Chiềng Đông, với 38 hộ và bản To Buông, xã Lóng Phiêng, với 33 hộ, hiện UBND huyện đang kiến nghị cấp có thẩm quyền phê duyệt dự án bố trí, sắp xếp dân cư để triển khai trong giai đoạn 2023-2025.

Việc xây dựng các khu tái định cư, bố trí dân cư các vùng thiên tai đến nơi ở an toàn tạo điều kiện cho các hộ dân tránh những nguy cơ thiệt hại về tính mạng và tài sản. Tuy nhiên, việc thực hiện các dự án đang gặp không ít khó khăn, tiến độ thi công chậm. Nguyên nhân do đây là khu vực có địa hình chia cắt và độ dốc lớn nên việc tìm vị trí mặt bằng, đáp ứng nhu cầu bố trí tập trung hàng chục hộ dân cùng lúc là rất khó. Bên cạnh đó là thiếu vốn đầu tư, kinh phí giải phóng mặt bằng các dự án hạ tầng kỹ thuật  xây dựng khu tái định cư...

Ông Lê Huy Phong, Phó Chủ tịch UBND huyện Yên Châu, cho biết: Sắp xếp, bố trí lại dân cư đòi hỏi phải đầu tư đồng bộ các hệ thống cơ sở hạ tầng thiết yếu nên mức đầu tư lớn trong khi đó nguồn ngân sách có hạn. Thời gian tới, huyện sẽ tiếp tục thực hiện phương án bố trí những điểm người dân tự di dời được thì sắp xếp trước. Còn những điểm lớn cần phải sử dụng ngân sách Nhà nước, huyện sẽ trình cấp có thẩm quyền bố trí ngân sách, huy động nguồn xã hội hóa. Giao cho các cơ quan chuyên môn tổng hợp, rà soát, đánh giá khả năng xảy ra sạt lở để có phương án sắp xếp dân cư. Ngoài ra, tại các bản trong vùng thiên tai, nếu các dự án chưa kịp hoàn thiện, huyện sẽ chủ động xây dựng các phương án di chuyển tạm thời để đảm bảo an toàn về người và tài sản của nhân dân.