Trên địa bàn huyện Vân Hồ hiện có gần 55.100 ha rừng, tỷ lệ độ che phủ hơn 56%. Công tác quản lý, bảo vệ và phát triển rừng được huyện quan tâm gắn với tạo sinh kế từ rừng nên nhân dân nâng cao ý thức, trách nhiệm tự giác tham gia.

Ông Nguyễn Hùng Chiến, Hạt trưởng Hạt Kiểm lâm huyện Vân Hồ, thông tin: Công tác quản lý, bảo vệ và phát triển rừng có sự vào cuộc từ huyện đến cơ sở và nhân dân tích cực tham gia. Hạt Kiểm lâm huyện chủ động tham mưu UBND huyện chỉ đạo tăng cường các biện pháp cấp bách quản lý, bảo vệ rừng và phòng cháy, chữa cháy rừng hằng năm; kiện toàn Ban chỉ huy bảo vệ rừng và PCCCR cấp huyện, cấp xã; tham mưu ký cam kết bảo vệ, PCCCR giữa Chủ tịch UBND các xã với Chủ tịch UBND huyện, giữa các trưởng bản với Chủ tịch UBND xã; giữa các hộ dân với trưởng bản.

Bên cạnh đó, Kiểm lâm địa bàn tham mưu các xã chỉ đạo các bản thành lập 121 tổ đội quản lý bảo vệ rừng ở tất cả các bản có rừng, mỗi tổ gồm 15-20 người, duy trì công tác tuần tra. Năm 2022, lực lượng kiểm lâm phối hợp chặt chẽ với các xã, bản tăng cường công tác tuần tra bảo vệ rừng, kịp thời phát hiện, xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm. Trong năm, Hạt Kiểm lâm Vân Hồ đã phối hợp phát hiện và xử lý 36 vụ vi phạm Luật Lâm nghiệp; đã tiến hành xử phạt vi phạm hành chính theo quy định, tổng số tiền xử phạt gần 160 triệu đồng.

Công tác tuyên truyền được chú trọng với nhiều hình thức hiệu quả. Năm 2022, tuyên truyền trên hệ thống loa truyền thanh của huyện, xã, bản với tổng số 20 lượt; kiểm lâm địa bàn phối hợp với UBND các xã tổ chức 15 buổi tuyên truyền cấp bản với 1.020 lượt người nghe. Cấp biển dự báo cháy rừng, biển về cấm chặt phá rừng, các quy định về QLBVR, PCCC cho các xã, bản; tuyên truyền qua mạng xã hội. Phối hợp với Chi nhánh Quỹ bảo vệ và phát triển rừng liên huyện Mộc Châu - Vân Hồ tổ chức 14 buổi tuyên truyền về thực hiện chính sách chi trả dịch vụ môi trường rừng, hướng dẫn sử dụng tiền dịch vụ môi trường rừng tại 14 xã trên địa bàn huyện. Phối hợp với Trung tâm Con người và thiên nhiên, UBND xã Vân Hồ tổ chức hoạt động “Ngày môi trường ta đi trồng cây” gồm tuyên truyền và tổ chức cuộc thi nặn bom hạt tại trường Tiểu học và Trung học cơ sở Vân Hồ, tổ chức ném bom hạt với số lượng 13.500 bom; tổ chức trồng cây góp phần phục hồi rừng tự nhiên tại khu vực rừng bản Hua Tạt. Phối hợp với các cơ quan chức năng, UBND xã Liên Hòa, Song Khủa tổ chức diễn tập ứng phó cháy rừng và tìm kiếm cứu nạn năm 2022 đạt loại giỏi.

Hiệu quả công tác quản lý, bảo vệ và phát triển rừng ở huyện Vân Hồ là gắn với tạo sinh kế cho người dân từ rừng. Ngoài triển khai đúng quy định về chi trả dịch vụ môi trường rừng, huyện còn khuyến khích nhân dân xây dựng và nhân rộng các mô hình nông lâm kết hợp, như: Trồng cam xen dổi ở bản Nà Bai với 50 ha; bản Cóm, xã Mường Men trồng 40 ha rừng keo làm nguyên liệu nhà máy giấy; chăm sóc tốt diện tích 100 ha rừng trồng sản xuất tại bản Lòm, xã Quang Minh và bản Thắm Tôn, bản Đông Tà Lào, xã Tân Xuân. Thực hiện kế hoạch trồng rừng năm 2022, các cơ quan chuyên môn đã hướng dẫn các hộ gia đình của bản Un, xã Song Khủa và bản Tưn, xã Xuân Nha  trồng hơn 42 ha rừng.  Các hộ xã Tân Xuân, Xuân Nha, Chiềng Xuân tự bỏ vốn đầu tư trồng gần 60 ha tre bát độ, tếch. Trên địa bàn huyện Vân Hồ hiện nay còn có gần 1.000 ha cây sa nhân trồng dưới tán rừng, tập trung chủ yếu ở các xã Chiềng Yên, Mường Men, Quang Minh...

Chiềng Yên có độ che phủ rừng lớn đạt trên 70%, là điển hình về công tác quản lý, bảo vệ rừng và tạo sinh kế từ rừng thông qua trồng thảo dược dưới tán rừng. Anh Quàng Văn Phương, kiểm lâm địa bàn xã Chiềng Yên, cho biết: Kiểm lâm phối hợp với UBND xã, ban quản lý các bản hướng dẫn bà con tận dụng diện tích đất dưới tán rừng để trồng cây sa nhân theo đúng quy định, tránh việc xâm lấn, phá hoại, ảnh hưởng đến rừng. Trên địa bàn xã có gần 500 ha cây sa nhân, tập trung ở một số bản như Piềng Chà, Co Bá, Nà Bá, Pha Lè và bản Leo. Trồng cây sa nhân dưới tán rừng đã mang lại hiệu quả kép, giúp người dân có thêm nguồn thu nhập và nâng cao ý thức, trách nhiệm, tích cực quản lý, bảo vệ rừng, bởi bà con hiểu rằng có rừng thì sa nhân mới phát triển tốt, có rừng mới bảo vệ môi trường sống bền vững.

Theo ông Bàn Văn Tiến, Bí thư chi bộ, Trưởng bản Piềng Chà, cho hay: Bản có gần 50 ha cây sa nhân trồng dưới tán rừng. Mỗi năm, các hộ trồng sa nhân có thể thu từ từ 5 - 10 triệu đồng/ha. Điển hình như gia đình anh Lý Văn Hồng mỗi năm thu từ 20 - 30 triệu đồng từ 4 ha sa nhân xen với cây xoan. Bảo vệ rừng cũng chính là bảo vệ diện tích sa nhân, nên bà con tích cực giữ rừng. Piềng Chà là bản có tỷ lệ che phủ rừng cao nhất xã, đạt trên 80%.

Gắn bảo vệ rừng với nghề rừng nên nhân dân thấy rõ lợi ích rừng và có trách nhiệm giữ rừng bền vững. Các xã thực hiện tốt công tác quản lý bảo vệ rừng, tiêu biểu là: Chiềng Xuân gần 6.400 ha rừng, tỷ lệ che phủ rừng 83,4%; Chiềng Yên 6.150 ha rừng, tỷ lệ che phủ 69,87%... Các bản điển hình, như: Nà Bai, Phụ Mẫu, xã Chiềng Yên; bản Cóm, xã Mường Men...