Ngày 15/6, tại Hà Nội đã diễn ra hội thảo với chủ đề “Việt Nam: Nắm bắt cơ hội của các hiệp định thương mại tự do thế hệ mới” do Ngân hàng Thế giới (WB) và Bộ Công Thương đồng tổ chức.

Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ phát biểu tại hội thảo.

Phó thủ tướng Chính phủ Vương Đình Huệ; bà Victoria Kwakwa, Phó chủ tịch khu vực Đông Á-Thái Bình Dương của WB, cùng đông đảo đại sứ, đại diện các đại sứ quán, cơ quan ngoại giao tại Việt Nam đã tham dự hội thảo. 

Phát biểu khai mạc hội thảo, Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ khẳng định, hội nhập kinh tế quốc tế là chủ trương nhất quán, xuyên suốt và là nội dung trọng tâm trong chính sách đối ngoại và hợp tác kinh tế quốc tế của Việt Nam. Theo Phó Thủ tướng, việc đàm phán các hiệp định thương mại tự do (FTA) không chỉ nhằm mục tiêu mở cửa thị trường mà còn là các bước đi khẳng định cam kết hội nhập với nền kinh tế khu vực và thế giới, là bước đi quan trọng tạo lập môi trường cạnh tranh bình đẳng, tạo điều kiện thuận lợi cho các doanh nghiệp phát triển. Trên cơ sở đó, Việt Nam thúc đẩy việc đàm phán và ký kết các FTA trong thời gian vừa qua, bao gồm cả những FTA thế hệ mới là Hiệp định Đối tác xuyên Thái Bình Dương (TPP) và Hiệp định FTA với Liên minh châu Âu (EVFTA). 

Phó Thủ tướng cho biết, Chính phủ Việt Nam quyết tâm xây dựng một Chính phủ trong sạch, liêm chính, tạo điều kiện thuận lợi cho mọi doanh nghiệp, thuộc mọi thành phần kinh tế hoạt động ở Việt Nam có thể cạnh tranh bình đẳng. Chính phủ Việt Nam cũng không phân biệt doanh nghiệp to hay nhỏ, thuộc thành phần kinh tế nào… mà các doanh nghiệp phải tự đi lên bằng đôi chân của mình. Chính phủ Việt Nam đang làm hết sức mình để ổn định kinh tế vĩ mô, đẩy mạnh tái cơ cấu nền kinh tế tổng thể với những vấn đề trọng tâm như tái cơ cấu doanh nghiệp nhà nước, tái cơ cấu hệ thống ngân hàng, xử lý nợ xấu, tái cơ cấu thu chi ngân sách, bảo đảm bền vững an toàn nợ công, tái cơ cấu công nghiệp, dịch vụ, nông nghiệp… 

Đây sẽ là điều kiện quan trọng để Việt Nam hội nhập thành công. Mặt khác, Chính phủ Việt Nam muốn lắng nghe phân tích, dự báo của các chuyên gia quốc tế, các nhà quản lý, cộng đồng doanh nghiệp Việt Nam để liên tục cập nhật, hoàn thiện các vấn đề có tính chiến lược, từ đó có những quyết sách cụ thể cho từng giai đoạn, từng năm và trong dài hạn. 

Đồng tình với ý kiến của Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ, bà Victoria Kwakwa, Phó Chủ tịch khu vực Đông Á – Thái Bình Dương của Nhóm Ngân hàng Thế giới cũng nhấn mạnh tầm quan trọng của các hiệp định tự do thương mại khi so sánh với thời điểm bắt đầu quá trình đổi mới thì Việt Nam còn bị cách ly với dòng chảy thương mại và đầu tư quốc tế. Nhưng đến nay Việt Nam đã trở thành một địa chỉ thu hút đầu tư FDI chủ yếu và là nền kinh tế xuất khẩu không ngừng. 

Theo bà Victoria Kwakwa, xuất khẩu là động lực chính giúp Việt Nam đạt thành tích tăng trưởng mạnh. Kể từ năm 2000, xuất khẩu sản phẩm công nghiệp chế tạo luôn đạt mức tăng trưởng hơn 20% một năm và đến nay kim ngạch đã đạt hơn 100 tỷ USD. Tỷ trọng trên GDP của Việt Nam đã gần đạt mức 180%, thuộc hàng cao nhất thế giới. Nhiều mặt hàng nông sản xuất khẩu của Việt Nam cũng đứng đầu thế giới. Các ngành công nghiệp chế tác, dệt may, giày dép hay lắp ráp điện tử đạt tăng trưởng cao. Việc Việt Nam tham gia tích cực vào các hiệp định thế hệ mới như TPP và EVFTA không chỉ giúp hàng hóa Việt Nam tiếp cận với các thị trường rộng lớn, mà quan trọng hơn là thúc đẩy cải cách trong nước. 

Bà Victoria Kwakwa đánh giá, các hiệp định thương mại thế hệ mới sẽ thiết lập các luật chơi quốc tế và các luật chơi đó sẽ tác động mạnh hơn lên các chính sách và thể chế trong nước so với bất kỳ hiệp định thương mại tự do nào đã ký trước đây. Việt Nam có mức GDP bình quân thấp nhất trong các thành viên TPP thì đây lại là một lợi thế khi xét đến ngành công nghiệp chế tạo thâm dụng lao động và các ngành khác hiện đang phải chịu thuế suất cao sẽ được hưởng lợi, như ngành dệt may. 

Bà Victoria Kwakwa cũng nhận định, TPP có thể góp phần làm tăng thu nhập của Việt Nam thêm 8% vào năm 2035 và EVFTA có thể đóng góp thêm 4% nữa. Tuy nhiên, các hiệp định thế hệ mới đi kèm một số thách thức đáng kể, và nếu không thực hiện cam kết một cách thận trọng thì các lợi ích sẽ bị bỏ lỡ. Vì vậy, bà Victoria Kwakwa khuyến nghị, vấn đề cốt lõi trong khai thác hiệp định thương mại là khâu thực hiện. Nhất là trong bối cảnh một nền kinh tế quá độ như Việt Nam thì giữa cam kết quốc tế và luật trong nước vẫn còn tồn tại những khoảng cách lớn. Đây chính là một thách thức đặc biệt, đòi hỏi Việt Nam phải nỗ lực rất nhiều để thực hiện đầy đủ, trong đó bao gồm các cam kết phía sau đường biên. Muốn vậy Việt Nam cần tập trung nhiều công sức đánh giá, sửa đổi, điều chỉnh văn bản luật, thủ tục quản lý Nhà nước và khung thể chế xuyên suốt nhiều ngành kinh tế khác nhau.