Cách đây 65 năm, ngày 6-5-1951, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã ký Sắc lệnh số 15/SL thành lập Ngân hàng Quốc gia Việt Nam (nay là Ngân hàng Nhà nước Việt Nam). Sự kiện này đã mở đầu cho quá trình phát triển nền tiền tệ độc lập và hoạt động Ngân hàng Việt Nam.

Ngân hàng Sơn La được Chính phủ và Ngân hàng Trung ương thành lập đã đặt nền móng cho hoạt động ngân hàng ở khu vực Tây Bắc. Tháng 9-1952, Đại lý Ngân hàng Sơn La được thành lập - tổ chức tiền thân của hệ thống Ngân hàng Sơn La ngày nay. Lúc đó Đại lý Ngân hàng chỉ có 6 cán bộ, do đồng chí Phạm Quốc Lương, Tỉnh ủy viên được cử làm Trưởng đại lý. Lực lượng cán bộ rất ít nhưng Đại lý đã thực hiện thắng lợi nhiệm vụ thu hồi tiền địch ở những vùng mới giải phóng, phát hành tiền Ngân hàng; chiếm lĩnh trận địa tiền tệ, cấp phát chi tiêu cho các đơn vị quân đội, phục vụ kịp thời chiến dịch Nà Sản và chiến thắng Điện Biên Phủ năm 1954; cho vay vận tiêu, tổ chức giao lưu hàng hóa, cho vay vùng mới giải phóng để nhân dân có tiền mua trâu cày, nông cụ, khôi phục và phát triển sản xuất, đảm bảo cuộc sống.

Tháng 7-1954, Ngân hàng khu Tây Bắc được thành lập, thay thế hoạt động của Đại lý Ngân hàng Sơn La. Sau đó, để phù hợp với nhiệm vụ cách mạng, Ngân hàng Khu Tây Bắc giải thể. Ngày 1-1-1963, Ngân hàng tỉnh Sơn La chính thức được tái lập, gồm các Chi - Điểm: Quỳnh Nhai, Thuận Châu, Mai Sơn, Sông Mã, Yên Châu, Mộc Châu và Mường La. Dưới sự lãnh đạo và chỉ đạo trực tiếp của Tỉnh ủy, UBND tỉnh và Ngân hàng Trung ương, các hoạt động về tiền tệ, tín dụng, thanh toán và ngân hàng không ngừng được mở rộng và ngày càng phát triển. Trong cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước, Ngân hàng Sơn La đã phục vụ tốt nhu cầu phòng không, chiến đấu và nhu cầu vốn tín dụng, tiền mặt, tiền lương trong khu vực quân đội và tổ chức kinh tế quốc doanh ở nơi sơ tán.

Năm 1975, sau khi giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước, Ngân hàng Sơn La đã chủ động mở rộng tín dụng xây dựng cơ bản, đầu tư cho nhiều hạng mục công trình, nhằm tăng cường xây dựng cơ sở vật chất, kỹ thuật, các mặt công tác tiền tệ, tín dụng, thanh toán, cấp phát XDCB và ngân hàng phát triển mạnh.

Năm 1986, thực hiện công cuộc đổi mới do Đảng ta khởi xướng và lãnh đạo, hoạt động ngân hàng được cải tổ, hệ thống ngân hàng từ một cấp trở thành hệ thống ngân hàng hai cấp. Trải qua 65 năm xây dựng và phát triển, hiện nay hệ thống ngân hàng trên địa bàn tỉnh gồm có Chi nhánh Ngân hàng Nhà nước thực hiện chức năng quản lý Nhà nước trong lĩnh vực tiền tệ, tín dụng, ngân hàng; các chi nhánh ngân hàng thương mại cổ phần, ngân hàng phát triển, ngân hàng CSXH, quỹ tín dụng nhân dân và chi nhánh tổ chức tài chính vi mô. Mạng lưới hoạt động của các tổ chức tín dụng ngày càng được mở rộng, đáp ứng nhu cầu giao dịch của khách hàng. Hệ thống Ngân hàng Sơn La đã phát triển vững mạnh kể cả về số lượng tổ chức tín dụng, về quy mô hoạt động và đa dạng về loại hình. Hiện nay, toàn tỉnh có 105 điểm giao dịch về hoạt động ngân hàng. Trong đó có 7 chi nhánh cấp I, 10 chi nhánh cấp III, 40 phòng giao dịch, 3 quỹ tiết kiệm, 6 quỹ tín dụng nhân dân, 1 chi nhánh tổ chức tài chính vi mô, 38 máy ATM. Đội ngũ cán bộ, nhân viên gần 1.000 công chức, viên chức và lao động, trong đó, trình độ đại học và trên đại học chiếm trên 80%.

Với phương châm “đi vay để cho vay” các TCTD đã tăng cường huy động mọi nguồn vốn, duy trì mối quan hệ với các tổ chức kinh tế, bám sát thị trường, xây dựng chính sách khách hàng, đổi mới phong cách giao dịch. Do vậy, nguồn vốn huy động trên địa bàn không ngừng tăng, tổng huy động vốn năm 1986 chỉ đạt 233 triệu đồng, đến hết năm 2015, nguồn vốn huy động tại chỗ đạt 11.056 tỷ đồng; năm 1986 dư nợ cho vay 1,4 tỷ đồng, đến hết năm 2015, dư nợ cho vay đạt trên 20.000 tỷ đồng. Vốn tín dụng đã đáp ứng cho các thành phần kinh tế, phục vụ sản xuất kinh doanh, phát triển nông nghiệp nông thôn theo chính sách của Đảng và Nhà nước. Đồng thời, thực hiện các giải pháp tháo gỡ khó khăn trong quan hệ tín dụng, tạo điều kiện thuận lợi cho khách hàng tiếp cận vốn. Tham mưu, đề xuất với tỉnh tổ chức các chương trình kết nối ngân hàng - doanh nghiệp, triển khai chính sách hỗ trợ doanh nghiệp; thực hiện phát triển các dịch vụ ngân hàng hiện đại. Đặc biệt, hệ thống ngân hàng trên địa bàn tỉnh đã tích cực tham gia vào chương trình xây dựng nông thông mới, đẩy mạnh tín dụng chính sách phát triển nông nghiệp, nông thôn.

Bên cạnh đó, hoạt động an sinh xã hội được ngành Ngân hàng đặc biệt quan tâm và có nhiều đóng góp thiết thực, góp phần thực hiện xóa đói, giảm nghèo. Trong đó, ngành Ngân hàng đã đầu tư hàng trăm tỷ đồng xây dựng trường học, trạm y tế, nhà văn hóa, trung tâm giáo dục lao động, tài trợ xe cứu thương, xe lăn, xây dựng nhà đại đoàn kết, nhà tình nghĩa cho cựu chiến binh có hoàn cảnh khó khăn, xây dựng bếp ăn cho học sinh bán trú, trao quà tết, tặng bò giống cho người nghèo, hỗ trợ cho các vùng bị thiên tai bão lũ, các thiết bị trường học...

Giai đoạn 2016-2020, bám sát nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội của địa phương, ngành Ngân hàng Sơn La tiếp tục tham mưu cho cấp ủy, chính quyền địa phương trong việc xây dựng, hoạch định các chủ trương, chính sách liên quan đến hoạt động ngân hàng. Tổ chức tốt việc huy động vốn, đáp ứng nhu cầu vốn tín dụng cho phát triển kinh tế. Bảo đảm tăng trưởng tín dụng theo định hướng chỉ đạo của Chính phủ, Ngân hàng Nhà nước Việt Nam. Phát triển mạng lưới hoạt động ngân hàng thương mại, tiếp tục mở rộng địa bàn hoạt động đến các xã để khai thác nguồn vốn, tăng cường cho vay, phục vụ chính sách tín dụng phát triển nông nghiệp, nông thôn và xây dựng nông thôn mới, đáp ứng tốt hơn nhu cầu vốn cho sản xuất kinh doanh và phục vụ đời sống nhân dân.