Từ trung tâm huyện Mường La, mất hơn 1 giờ đồng hồ để đi theo đường tỉnh 106, vượt đèo Sam Síp với hơn 30 khúc cua tay áo quanh co luồn trong mây mù, chúng tôi đến xã Ngọc Chiến. Từ xa, cảm nhận rõ cảnh sắc thiên nhiên của vùng đất này, cánh đồng lúa bậc thang xếp tầng tầng, lớp lớp nối nhau; trên những sườn đồi sơn tra đâm trồi lộc non, những ngôi nhà sàn mái gỗ pơ mu đặc trưng. Được thiên nhiên ưu đãi cảnh sắc tự nhiên, con người mến khách đã thu hút ngày càng nhiều khách du lịch đến Ngọc Chiến, tham quan và trải nghiệm nét văn hóa độc đáo của người dân tộc Thái, Mông.

Xã Mường Bú (Mường La) không chỉ nổi tiếng với những loại quả ngon như nhãn, xoài, bưởi da xanh mà gần đây còn được nhiều người biết đến với giống táo đại. Vị táo ngọt đậm, ăn giòn, vỏ mỏng, có dán tem nhãn để truy xuất nguồn gốc, nên nhanh chóng trở thành đặc sản của vùng đất này. Cây táo đã góp phần đáng kể giúp nhiều hộ dân vươn lên làm giàu.

Huyện Mường La hiện có gần 65.780 ha rừng. Năm 2018, lực lượng kiểm lâm địa bàn đã phối hợp với các xã, thị trấn tổ chức 128 cuộc tuyên truyền, phổ biến giáo dục pháp luật trong lĩnh vực quản lý, bảo vệ rừng, quản lý lâm sản và PCCCR cho trên 7.500 lượt người; kiện toàn 23 tổ, đội quản lý, bảo vệ và PCCCR với 148 người tham gia.

Ngày 28/12, UBND huyện Mường La đã tổ chức lễ công bố xã Mường Chùm đạt chuẩn nông thôn mới.

Trong hai ngày (13 và 14/12), HĐND huyện Mường La đã tổ chức Kỳ họp thứ bảy, HĐND huyện khóa XX, nhiệm kỳ 2016-2021, đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ phát triển KT-XH, quốc phòng, an ninh năm 2018; đề ra nhiệm vụ, giải pháp phát triển kinh tế, xã hội năm 2019; bàn và quyết định một số nội dung quan trọng khác. Dự Kỳ họp có đồng chí Tráng Thị Xuân, Ủy viên Ban Thường vụ tỉnh ủy, Phó Chủ tịch Thường trực UBND tỉnh.

Những năm qua, huyện Mường La đã quan tâm thực hiện tốt chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước về hỗ trợ đồng bào dân tộc phát triển sản xuất, chuyển đổi cơ cấu cây trồng, từng bước xóa đói, giảm nghèo, nâng cao đời sống vật chất, tinh thần cho nhân dân vùng đặc biệt khó khăn.

Từ năm 2016 đến nay, với sự quan tâm từ huyện đến xã, 166 hộ dân thuộc các bản Pậu, Huổi Tóng, Đán Én, xã Chiềng Lao (Mường La) đã được di chuyển ra khỏi vùng có nguy cơ sạt lở đến khu tái định cư mới ổn định và quan trọng hơn, tính mạng, tài sản của bà con được đảm bảo an toàn.

Bằng việc đẩy mạnh công tác tuyên truyền, vận động đã tạo sự chuyển biến tích cực trong thực hiện phong trào xây dựng nông thôn mới trên địa bàn huyện Mường La. Cùng với việc tích cực chuyển đổi cơ cấu cây trồng, vật nuôi, áp dụng khoa học kỹ thuật vào sản xuất, nhân dân đã đóng góp công, sức để thực hiện xây dựng các công trình phúc lợi xã hội và tham gia việc quản lý, sử dụng hiệu quả các công trình đã được đầu tư.

Những ngày đầu tháng 11, chúng tôi có dịp về xã Chiềng Công, một trong những xã khó khăn nhất của huyện Mường La. Địa hình ở đây đồi núi cao, tập quán canh tác chưa có nhiều thay đổi, khiến Chiềng Công khó khăn trong phát triển kinh tế. Chính vì vậy, giải bài toán thoát nghèo cho dân là thách thức, trăn trở từ nhiều năm của cấp ủy, chính quyền địa phương.

Một phần thiếu công ăn việc làm, một phần do mong muốn tìm được việc làm nhàn hạ nhưng có thu nhập cao nên từ nhiều năm nay, nhiều người dân ở huyện Mường La nghe theo đối tượng xấu dụ dỗ, lừa xuất cảnh trái phép sang Trung Quốc làm thuê. Đây là việc làm trái pháp luật, khiến chính những người lao động phải đối mặt với nhiều khó khăn, thách thức, rủi ro, thậm chí có khi phải đổi cả mạng sống của mình vì không có sự bảo hộ của bất kỳ cơ quan, tổ chức lao động nào.

Hát then - đàn tính xưa nay vốn là “món ăn tinh thần” không thể thiếu trong đời sống văn hóa của cộng đồng người Thái trắng xã Ngọc Chiến, huyện Mường La. Nhưng để điệu hát Then phát triển đến ngày hôm nay, một phần lớn nhờ công của những con người đã gìn giữ, thổi hồn vào điệu hát. Trong dịp về xã Ngọc Chiến, chúng tôi có dịp tiếp xúc với những nghệ nhân hát then, đàn tính và tìm hiểu về môn nghệ thuật này.

Ở xã vùng cao Ngọc Chiến, huyện Mường La, sơn tra vốn là cây rừng mọc tự nhiên, diện tích ban đầu chỉ khoảng vài trăm héc ta. Những năm trở lại đây, quả sơn tra được biết đến là một loại dược liệu điều trị một số bệnh và được chế biến ra một số thành phẩm nước giải khát, sirô... Cây sơn tra dần trở thành cây trồng chính, vừa phục vụ trồng rừng, vừa đem lại lợi ích kinh tế cho bà con vùng cao, dân tộc thiểu số.

Đến nay, bình quân các xã trong huyện Mường La đạt 9,4 tiêu chí về xây dựng nông thôn mới. Trong đó, có 1 xã đạt chuẩn nông thôn mới; 1 xã đạt 16 tiêu chí; 4 xã đạt từ 10 đến 14 tiêu chí; 9 xã đạt từ 5 đến 9 tiêu chí. Trong 3 năm 2016-2018, huyện Mường La đã vận động hàng trăm hộ dân tự nguyện hiến 19.400 m2 đất làm đường giao thông nông thôn và hiến 60 ha đất để xây dựng các điểm TĐC, các công trình hạ tầng tại xã Nặm Păm do lũ ống, lũ quét năm 2017.

Từ năm 2016 đến nay, thực hiện Nghị quyết 115 của HĐND tỉnh về làm đường giao thông nông thôn, huyện Mường La đã triển khai xây dựng được 734 tuyến với tổng chiều dài 162,3 km, tổng kinh phí 225 tỷ đồng.

Sau 6 năm, triển khai Dự án nuôi cá tầm trên lòng hồ thủy điện Sơn La tại huyện Mường La, Công ty TNHH MTV cá tầm Việt Nam - Sơn La thuộc Tập đoàn cá tầm Việt Nam đã không ngừng mở rộng quy mô sản xuất, nâng sản lượng cá thương phẩm cung cấp hàng hóa cho toàn khu vực miền Bắc. Hiện, Công ty thực hiện siêu âm, phân loại cá trứng, để chuẩn bị ươm, nuôi cá giống tại Sơn La, nâng sản lượng lên 500 tấn vào cuối năm 2018.

Hội Liên hiệp Phụ nữ huyện Mường La hiện có 17 cơ sở hội với 288 chi hội, trên 13.300 hội viên. Những năm qua, cùng với tập trung xây dựng, củng cố tổ chức hội vững mạnh, Hội thường xuyên tuyên truyền vận động cán bộ, hội viên tích cực hưởng ứng phong trào thi đua “chung tay xây dựng nông thôn mới” bằng những việc làm thiết thực, tạo khí thế thi đua sôi nổi, thu hút đông đảo cán bộ, hội viên tham gia.

Xã Chiềng Lao (Mường La) là một trong những địa phương có điều kiện thuận lợi về diện tích mặt nước hồ thủy điện Sơn La trong việc đánh bắt thủy sản và nuôi cá lồng. Tận dụng lợi thế này, những năm qua, nhân dân xã Chiềng Lao đã đầu tư lồng bè nuôi cá, liên kết các nhóm hộ, thành lập hợp tác xã nuôi thủy sản, mở ra hướng đi mới trong phát triển kinh tế, góp phần nâng cao thu nhập, giảm nghèo bền vững.

Đến xã Mường Chùm (Mường La), hỏi thăm nhà ông Quàng Văn Ích, bản Nà Tòng, ai cũng biết. Nhờ mạnh dạn áp dụng kỹ thuật vào sản xuất, chăn nuôi, gia đình ông Ích đang là chủ sở hữu đàn bò lên đến hơn 20 con, mỗi năm cho thu nhập trên 200 triệu đồng.

Ngày 8/10, đồng chí Hoàng Văn Chất, Bí thư tỉnh ủy, Chủ tịch HĐND tỉnh Sơn La đã tới thăm và làm việc tại huyện Mường La.