Những năm gần đây, nhiều hộ gia đình ở tiểu khu 34, thị trấn Nông trường (Mộc Châu) đã cải tạo đất vườn để trồng cây ăn quả và các loại cây rau màu, giúp người dân làm giàu từ các loại cây trồng này.

Gia đình chị Đoàn Thị Thúy, Tiểu khu 34, Thị trấn Nông trường Mộc Châu trồng xen rau bắp cải dưới tán cây mận hậu.

Tiểu khu 34 hiện có 130 hộ, với 450 nhân khẩu, trong đó 95% là dân di chuyển từ lòng hồ sông Đà thuộc các xã Mường Tè, Song Khủa từ năm 1994 về định cư. Trước đây, người dân trong tiểu khu chủ yếu trồng mận hậu, ngô, dong riềng và khoai sọ. Nhiều hộ còn đầu tư chăn nuôi gia súc, gia cầm, nhưng cuộc sống cũng chưa thực sự khá giả. Mấy năm gần đây, bà con chuyển đổi sang trồng các loại cây ăn quả và cây rau màu như: Cam, cải tạo vườn mận hậu, trồng su su, củ cải, bắp cải. Qua thực tế, các loại cây rau màu trồng được nhiều vụ trong năm, lại được giá, đem lại hiệu quả kinh tế cho các hộ gia đình.

Chúng tôi đến thăm gia đình anh Nguyễn Văn Hạnh, Tiểu khu trưởng Tiểu khu 34, anh cho biết: Nhận thấy đất và khí hậu địa phương phù hợp với nhiều loại cây trồng ngắn ngày, đặc biệt là các loại rau, củ, quả được thị trường ưa chuộng, từ năm 2013, bà con trong tiểu khu bảo nhau mở rộng diện tích các loại cây trồng này. Nhiều hộ trồng xen củ cải, bắp cải vào vườn mận hậu, vườn cam, vừa tăng thêm thu nhập, lại tận dụng được phần đất trống mà không ảnh hưởng tới các cây lâu năm khác.

Qua trò chuyện với anh Hạnh được biết, hiện tại, có 70% số hộ trong tiểu khu trồng mận hậu với tổng diện tích 50 ha, thu nhập trung bình 200 triệu đồng/hộ; 80% số hộ trồng 20 ha su su, thu từ đầu vụ đến nay trung bình 100 triệu đồng/hộ. Năm 2017, bà con trồng 5 ha cây đỗ leo, 5 ha gừng, 12 ha bắp cải, 10 ha củ cải (chia làm 2 vụ), 10 ha bí xanh và bí cô tiên, 20 ha chanh leo, 30 ha cây cam. Bắt đầu từ tháng 4, các hộ thu hoạch và trồng thêm vụ mới nên có thu nhập liên tục từ tháng 4 năm trước đến tháng 1 năm sau. Nhờ vậy, tiểu khu chỉ còn 7 hộ nghèo.

Đất ở tiểu khu 34 được sử dụng quanh năm, mỗi mùa phù hợp với từng loại cây ngắn ngày khác nhau nên cứ thu hoạch xong, bà con lại cải tạo đất để trồng cây khác. Những loại rau, củ như: Đỗ leo, củ cải, bắp cải thường được trồng 3 vụ trong năm (vụ sớm, vụ chính và vụ muộn), vì là cây ngắn ngày nên trung bình sau 2 tháng là cho thu hoạch. Còn su su và chanh leo thường trồng vào tháng 11-12, sau khoảng 5-6 tháng trồng sẽ cho thu hoạch quả. Tuy nhiên, để mỗi vụ thu hoạch các loại rau, củ, quả đạt năng suất cao thì phải áp dụng kỹ thuật sản xuất phù hợp với từng loại. Đơn cử như: Cây su su, chanh leo phải thường xuyên tỉa lá già, lá bị sâu bệnh; bắp cải được tưới nước thường xuyên; đỗ leo phun thuốc trừ sâu vào giai đoạn khi cây bắt đầu phát triển đến trước khi cây ra hoa để tránh rệp... Vào vụ thu hoạch, thương lái từ Hà Nội và các tỉnh lân cận đánh xe về tận nơi thu mua, cũng có gia đình bán lẻ tại địa bàn.

Chúng tôi tiếp tục đến thăm gia đình anh Phạm Văn Trình, một trong những hộ làm kinh tế giỏi của tiểu khu 34, anh Trình phấn khởi: Phần diện tích trồng chanh leo hiện tại của gia đình là đất giao khoán của Công ty cổ phần Chè Cờ Đỏ, chủ yếu là đất đá, không trồng được cây gì. Cuối tháng 11/2016, được sự đồng ý của chính quyền địa phương, tôi thuê máy xúc đục đá, thuê xe đổ đất, san lấp mặt bằng 1,7 ha, sau đó trồng cây chanh leo theo chính sách của huyện. Hiện, vườn chanh leo của gia đình có 650 gốc, đã cho thu hoạch quả từ tháng 7, với sản lượng 15 tấn, thu 200 triệu đồng. Tận dụng diện tích đất được san lấp bên dưới giàn chanh leo, tôi trồng 1,5 ha bắp cải, đạt sản lượng 10 tấn, thu hơn 100 triệu đồng.

Gia đình chị Đoàn Thị Thúy lại mở rộng diện tích trồng các loại rau, quả làm hàng hóa. Chị Thúy cho biết: trước đây, gia đình tôi chủ yếu trồng ngô và khoai sọ, nay gia đình trồng chủ yếu là su su, bắp cải và chanh leo. Thu nhập trung bình các loại rau, củ, quả hơn 200 triệu đồng/năm, riêng 11 tháng năm 2017, thu được gần 300 triệu đồng.

Các loại cây rau, củ, quả đang là những cây trồng mang lại hiệu quả kinh tế cao cho bà con ở tiểu khu 34, nhưng do trồng tự phát, các gia đình tự tìm thị trường tiêu thụ nên việc phát triển chưa mang tính bền vững. Trước thực tế trên, người dân tiểu khu 34 rất mong chính quyền địa phương chuyển giao cho bà con kỹ thuật phát triển nông nghiệp sạch, đảm bảo đầu ra cho sản phẩm để người dân yên tâm lao động sản xuất, thu nhập ổn định, góp thêm mặt hàng rau, củ, quả sạch cho khu du lịch Quốc gia Mộc Châu.

Huyền Trăng (CTV)