Dịch bệnh Covid-19 đã ảnh hưởng lớn đến hoạt động sản xuất, lưu thông, tiêu thụ, xuất khẩu nông sản trên địa bàn tỉnh. Thích ứng an toàn, kiểm soát hiệu quả dịch bệnh chính là yếu tố tiên quyết để ngành nông nghiệp thực hiện mục tiêu đảm bảo cung ứng lương thực, thực phẩm phục vụ tiêu dùng nội địa và gia tăng xuất khẩu.

Một trong những thách thức lớn mà ngành Nông nghiệp và PTNT tỉnh phải đối mặt trong thời gian vừa qua là khâu tiếp cận vật tư đầu vào sản xuất, chế biến; giá thức ăn chăn nuôi, vật tư nông nghiệp tăng; khâu vận chuyển, tiêu thụ và thiệt hại sau thu hoạch đối với một số sản phẩm tươi sống do ảnh hưởng của các biện pháp phòng, chống dịch bệnh. Tuy nhiên, đây cũng là giai đoạn chứng kiến bước chuyển mình mạnh mẽ của các doanh nghiệp, HTX và người nông dân để tồn tại và vượt qua khó khăn.

Viettel post Sơn La đưa các sản phẩm nông sản của tỉnh lên sàn thương mại điện tử.

Điển hình như HTX Bảo Minh (Sông Mã) đã thực hiện chuyển đổi phương thức sản xuất để thích ứng với tình hình dịch bệnh. Ông Nguyễn Danh Phúc, Phó giám đốc HTX, cho biết: Năm 2019, hầu hết sản lượng nhãn của HTX được bán quả tươi, nên chỉ có ít thành viên HTX làm lò sấy long nhãn; năm 2020, tỷ lệ nhãn sấy chiếm đến 40% và năm 2021, có 70% thành viên của HTX đã xây dựng lò sấy. Hiện, long nhãn đã được công nhận là sản phẩm OCOP 3 sao bán tại các siêu thị VinMart Hà Nội, Big C Thăng Long và xuất khẩu sang Hàn Quốc, Trung Quốc...

Còn Công ty Greenfarm Mộc Châu, đơn vị chuyên sản xuất rau, đã mua lại các thùng công-ten-nơ cũ sửa chữa để làm kho mát bảo quản. Ưu điểm của giải pháp này là khi cần thiết có thể di chuyển được kho lạnh. Bên cạnh đó còn có một số cơ sở sản xuất đã thay đổi cách thức bán hàng trực tiếp hoặc qua kênh trực tuyến (zalo, faccebook...) để thích ứng với tình hình mới.

Bên cạnh việc chuyển đổi phương thức sản xuất, nhiều hộ dân, HTX đã nâng cao chất lượng sản phẩm, liên kết với doanh nghiệp theo chuỗi giá trị để tiêu thụ sản phẩm nông sản. Anh Nguyễn Đình Hướng, Giám đốc HTX Hưng Thịnh (Mường La), thông tin: Thời điểm dịch bệnh, việc các hộ dân nhỏ lẻ tự tiêu thụ sản phẩm hết sức khó khăn. Chính vì vậy, ngay khi HTX ký hợp đồng với siêu thị BigC, AEON, Lotte Mart, cung cấp khoảng 150 tấn nông sản các loại mỗi tháng, HTX đã liên kết với 15 HTX trên địa bàn tỉnh, điển hình là HTX dịch vụ nông nghiệp Ngọc Hoàng, HTX dâu tây Xuân Quế, HTX Ngọc Lan, HTX dịch vụ nông nghiệp Nà Cang (Mai Sơn)... để có đủ sản lượng nông sản cung cấp theo hợp đồng đã ký kết và đảm bảo thực hiện đúng quy trình canh tác, tạo ra các sản phẩm an toàn về chất lượng.

Nông dân Mường La livestream bán sản phẩm táo đại qua ứng dụng facebook.

Chính việc liên kết tiêu thụ nông sản đã thúc đẩy hàng loạt mô hình liên kết sản xuất, tiêu thụ nông sản ra đời. Đến nay, toàn tỉnh đang hỗ trợ duy trì, phát triển 210 chuỗi cung ứng thực phẩm nông sản, thủy sản an toàn. Bà Cầm Thị Phong, Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và PTNT, biết: Chuyển đổi mô hình sản xuất nông nghiệp trong giai đoạn dịch Covid-19 là yêu cầu cấp thiết. Để sự chuyển đổi diễn ra đúng hướng, đạt hiệu quả, tỉnh Sơn La đã tích cực phối hợp và tập trung các giải pháp tổ chức các sự kiện quảng bá, xúc tiến tiêu thụ xuất khẩu nông sản năm 2021; tăng cường trao đổi với các cơ quan Trung ương, các địa phương để kết nối tiêu thụ; hỗ trợ năng lực đơn vị thu gom và tổ chức xuất khẩu; hỗ trợ các doanh nghiệp và HTX đẩy mạnh hoạt động chế biến, bảo quản nông sản; mở rộng thị trường tiêu thụ sản phẩm hàng hóa thông qua ứng dụng thương mại điện tử.

Bên cạnh đó, tỉnh ta đã ban hành các chính sách để thúc đẩy phát triển ngành nông nghiệp, thích ứng trong tình hình mới, như: Tổ chức triển khai cơ cấu lại ngành nông nghiệp giai đoạn 2021-2025; phát triển công nghiệp chế biến nông sản tỉnh Sơn La giai đoạn 2021-2025 và định hướng đến năm 2030; định hướng xuất khẩu sản phẩm hàng hóa tỉnh Sơn La giai đoạn 2021-2025; chính sách khuyến khích đầu tư vào nông nghiệp, nông thôn trên địa bàn tỉnh; chính sách hỗ trợ đầu tư các cơ sở sơ chế, chế biến, bảo quản sản phẩm nhãn và nông sản khác năm 2021. Nhờ thực hiện đồng bộ các giải pháp, giá trị sản xuất ngành nông, lâm nghiệp và thủy sản năm 2021 tăng 7,6% so với năm 2020; đã xuất khẩu và giới thiệu 17 sản phẩm nông sản sang thị trường 21 nước và vùng lãnh thổ (tăng 5 nước so với năm 2020); giá trị hàng hóa nông sản tham gia xuất khẩu đạt 150 triệu USD...

Chủ động thích ứng an toàn, linh hoạt để khôi phục kinh tế không chỉ là mục tiêu, nhiệm vụ, mà còn là đòi hỏi tất yếu để ngành Nông nghiệp tỉnh ta thực hiện thành công “mục tiêu kép” vừa phòng, chống dịch, vừa phát triển kinh tế. Trong đó, việc chuyển đổi cơ cấu cây trồng, thu hút và hỗ trợ đầu tư cho công nghệ bảo quản, chế biến nông sản; đẩy mạnh chuyển đổi số trong sản xuất, thương mại, dịch vụ hậu cần, truy xuất nguồn gốc, xúc tiến thương mại và quảng bá sản phẩm nông sản... là những yếu tố quan trọng, giải pháp hữu hiệu để ngành Nông nghiệp thích ứng, phát triển trong đại dịch.