Phát triển kinh tế tập thể có vị trí vai trò quan trọng trong chuyển dịch cơ cấu kinh tế nông thôn; khai thác tiềm năng, lợi thế của địa phương, huyện Quỳnh Nhai đã tạo điều kiện cho các hợp tác xã tiếp cận các chính sách hỗ trợ; quảng bá, xúc tiến tiêu thụ sản phẩm; xây dựng các mô hình sản xuất, góp phần giải quyết việc làm, tăng thu nhập, giảm nghèo bền vững.

Mô hình trồng bí xanh của HTX Chiềng Khay Xanh, huyện Quỳnh Nhai.

Thực hiện các chính sách về phát triển kinh tế tập thể, huyện Quỳnh Nhai đã chỉ đạo các cơ quan, đơn vị triển khai thực hiện tốt nghị quyết, kế hoạch về phát triển kinh tế HTX; hỗ trợ xây dựng các mô hình sản xuất nông nghiệp và thủy sản, như: Nuôi cá lồng; nuôi trai lấy ngọc, trồng dứa nguyên liệu... Đồng thời, thành lập Tổ tư vấn thủy sản trực tiếp hỗ trợ, tư vấn kỹ thuật nuôi cá lồng cho các HTX và Liên hiệp HTX thủy sản Sông Đà để liên kết từ khâu lựa chọn giống, chăm sóc, tiêu thụ sản phẩm; tổ chức đối thoại giải quyết, tháo gỡ khó khăn, vướng mắc của các doanh nghiệp, HTX và hộ kinh doanh.

Tạo thuận lợi cho các HTX chuyển đổi, đăng ký lại theo Luật HTX năm 2012 và đăng ký thành lập mới. Năm 2021, huyện có 9 HTX đăng ký mới; hỗ trợ 4 HTX xây dựng nhà xưởng và hệ thống tưới nước nhỏ giọt với tổng kinh phí 3,6 tỷ đồng. Từ các chính sách hỗ trợ cụ thể, thiết thực, các HTX đã cơ bản chuyển đổi, đăng ký lại theo Luật HTX năm 2012 và xây dựng phương án, kế hoạch sản xuất kinh doanh. Đến nay, toàn huyện có 80 HTX, 1 liên hiệp HTX; thu nhập bình quân của HTX đạt 350 triệu đồng/năm, thu nhập của thành viên từ 4-7 triệu đồng/người/tháng.

Khai thác tiềm năng của địa phương về thủy sản, chị Đinh Thị Yến, xóm 1, xã Mường Giàng, đã vận động 8 hộ thành lập HTX Thái Tuấn. HTX được cơ quan chuyên môn chuyển giao khoa học kỹ thuật; quảng bá, giới thiệu sản phẩm, hỗ trợ nhãn mác và bao bì; hỗ trợ 600 triệu đồng xây dựng điểm giới thiệu, trưng bày và bán sản phẩm OCOP, nông sản tiêu biểu tỉnh. Năm 2019, sản phẩm cá tép dầu khô của HTX được đánh giá đạt tiêu chuẩn OCOP 4 sao cấp tỉnh. Năm 2021, được đánh giá là 1 trong 27 sản phẩm công nghiệp, nông thôn tiêu biểu tỉnh. Chị Yến cho biết: Sản phẩm cá tép dầu khô được bán tại các trung tâm giới thiệu hàng nông sản sạch của tỉnh, huyện và một số đại lý tại Hà Nội, Thái Nguyên, Hưng Yên và tham gia sàn giao dịch thương mại điện tử: Postmart, Lazada, Shopee, Sen đỏ, Vỏ sò...

Tại HTX Chiềng Khay Xanh đã chuyển đổi hơn 40 ha đất trồng ngô, sắn sang cây ăn quả. Đến nay, HTX có gần 20 ha cây ăn quả được chứng nhận đạt tiêu chuẩn VietGAP. Năm 2021, huyện hỗ trợ HTX gần 700 triệu đồng đầu tư hệ thống tưới nước nhỏ giọt. Ngoài phát triển trồng cây ăn quả trên đất dốc, HTX còn chuyển đổi 3 ha đất sang trồng bí xanh; ký hợp đồng bao tiêu với HTX Ngọc Linh, huyện Yên Châu. Năm qua,  mô hình trồng bí xanh cho thu nhập hơn 330 triệu đồng/ha. Linh hoạt trong chuyển đổi, lựa chọn mô hình sản xuất, thu nhập của HTX đạt gần 1 tỷ đồng. Ông Lò Xuân Hồ, Giám đốc HTX, nói: HTX rất mong các cấp, các ngành, ngân hàng tạo điều kiện tiếp cận các nguồn vốn vay ưu đãi; tham gia các lớp tập huấn, chuyển giao khoa học kỹ thuật; xúc tiến, giới thiệu quảng bá các sản phẩm nông nghiệp của HTX để nhiều người tiêu dùng biết đến, tạo thị trường tiêu thụ ổn định, góp phần phát triển kinh tế địa phương.

Ông Cầm Văn Huy, Phó Chủ tịch UBND huyện Quỳnh Nhai, cho biết: Kinh tế tập thể của huyện đã chuyển đổi hoạt động theo Luật HTX năm 2012. Nguồn vốn của các HTX không ngừng tăng lên, đáp ứng tốt nhu cầu sản xuất, kinh doanh, dịch vụ của thành viên. Đặc biệt, các HTX đã phát huy quyền tự chủ, tự quyết định và tự chịu trách nhiệm về kết quả sản xuất, kinh doanh. Thành viên HTX bước đầu xác định được trách nhiệm trong xây dựng và phát triển HTX, góp phần giải quyết việc làm, tăng thu nhập cho thành viên và người lao động, đóng góp vào chương trình xây dựng nông thôn mới.

Hiện nay, huyện giao cơ quan chuyên môn tổng hợp, rà soát nhu cầu vay vốn của các HTX trên địa bàn từ Quỹ hỗ trợ phát triển HTX. Đồng thời, tiếp tục thực hiện tốt các chính sách, định hướng các HTX gắn sản xuất với kinh doanh theo nhu cầu của thị trường. Tư vấn, hỗ trợ các HTX đăng ký mã vùng, mã sản phẩm; khuyến khích các HTX phát triển cây dược liệu, cây ăn quả theo quy hoạch của tỉnh; đẩy mạnh hợp tác liên doanh với các thành phần kinh tế, giải quyết việc làm cho thành viên, người lao động.