Thực hiện Chỉ thị số 40-CT/TW ngày 22/11/2014 của Ban Bí thư Trung ương Đảng khóa XI về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với tín dụng chính sách xã hội, cấp ủy, chính quyền các địa phương, các tổ chức chính trị - xã hội đã phối hợp chặt chẽ với hệ thống Ngân hàng Chính sách xã hội (NHCSXH) triển khai các chương trình tín dụng, mở ra cơ hội cho hàng nghìn hộ dân phát triển kinh tế, nâng cao đời sống, góp phần giảm nghèo bền vững.

Hiệu quả chính sách tín dụng

Cùng cán bộ phòng giao dịch Ngân hàng CSXH huyện Mai Sơn đến giao dịch tại xã Hát Lót, có rất đông bà con đang thực hiện trả gốc, lãi và vay vốn. Trao đổi với chúng tôi, ông Đào Văn Hiền, Bí thư Đảng ủy xã, cho biết: Thực hiện Chỉ thị số 40-CT/TW, Đảng ủy xã đã chỉ đạo các chi bộ trực thuộc triển khai, phối hợp với Phòng giao dịch NHCSXH huyện Mai Sơn tổ chức bình xét và kiểm tra, giám sát giải ngân sử dụng vốn vay. Qua đó, góp phần đưa xã Hát Lót về đích nông thôn mới năm 2018 (trước 2 năm so với kế hoạch); tỷ lệ hộ nghèo của xã giảm xuống còn 2,5%.

Cán bộ Phòng Giao dịch NHCSXH huyện Mai Sơn kiểm tra mô hình vay vốn trồng cây ăn quả tại xã Hát Lót.

Điển hình sử dụng nguồn vốn hiệu quả là gia đình anh Lò Văn Đoàn, bản Loọng Khoang, được vay 50 triệu đồng từ nguồn giải quyết việc làm của NHCSXH huyện Mai Sơn năm 2018 để đầu tư ghép cải tạo vườn xoài già cỗi, kém năng suất sang giống mới; đồng thời, trồng thêm nhãn, bơ, ổi. Chỉ sau 2 năm, vườn cây ăn quả của anh đã cho thu hoạch lần đầu với tổng thu nhập 90 triệu đồng. Theo thống kê, ở xã Hát Lót hiện có 947 lượt hộ đang vay vốn Ngân hàng CSXH huyện, với dư nợ gần 22 tỷ đồng.

Chia tay huyện Mai Sơn, chúng tôi đến thăm mô hình vay vốn đầu tư phát triển kinh tế của gia đình anh Mùa A Tráng, bản Tà Xùa, xã Tà Xùa (Bắc Yên), một trong những hội viên nông dân thoát nghèo từ vay vốn phát triển sản xuất. Tiếp chuyện chúng tôi, anh Tráng không quên nhắc lại quãng thời gian khó khăn trước đây. Anh kể: Ngày mới ra ở riêng, tôi cũng trăn trở với bao câu hỏi làm gì để thay đổi cuộc sống? làm gì để thoát nghèo, làm giàu?. Nhưng do thiếu vốn sản xuất nên cứ luẩn quẩn với cái nghèo. Được sự giúp đỡ của chi hội nông dân bản, tôi được tư vấn vay vốn, đi học hỏi kinh nghiệm của những người đã thành công, được tham gia các lớp tập huấn về kỹ thuật trồng trọt, chăn nuôi. Năm 2015, tôi vay 50 triệu đồng vốn của Ngân hàng CSXH huyện Bắc Yên mua 4 cặp bò mẹ con. Đến năm 2019, đàn bò đã phát triển lên 25 con; tôi bán 15 con và vay thêm 100 triệu đồng của Ngân hàng CSXH huyện để đầu tư homestay phát triển du lịch, tạo việc làm ổn định cho 2 vợ chồng và 2 nhân công ở bản.

Đến mỗi vùng đất, chúng tôi đều dễ dàng bắt gặp những nông dân điển hình thoát nghèo nhờ vốn vay chính sách xã hội. Nhiều hộ đã xây dựng các mô hình kinh tế, tạo thu nhập ổn định cho gia đình. Điển hình như gia đình ông Quàng Văn Inh, bản Biên, xã Nậm Lầu (Thuận Châu) được vay 30 triệu đồng từ chương trình hộ nghèo đầu tư mua 4 con bò sinh sản; đến nay, đàn bò đã phát triển lên 9 con và gia đình đã thoát nghèo từ mô hình chăn nuôi, trồng trọt với mức thu nhập 100 triệu đồng/năm...

Chính sách đi vào cuộc sống

Thực hiện Chỉ thị số 40-CT/TW là sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị chăm lo cho người nghèo. Đặc biệt, các tổ chức chính trị - xã hội nhận ủy thác đã tham gia trực tiếp vào Ban đại diện Hội đồng quản trị của Ngân hàng CSXH các cấp, vừa đại diện cho đoàn thể, vừa trực tiếp hướng dẫn bình xét đối tượng vay vốn; kiểm tra, giám sát, đôn đốc thu hồi nợ đến hạn, hướng dẫn người vay sử dụng vốn hiệu quả; lồng ghép với các chương trình, dự án của các đoàn thể. Bên cạnh đó, trong điều kiện nguồn ngân sách còn hạn chế, tỉnh ta đã chỉ đạo bố trí nguồn vốn từ ngân sách địa phương ủy thác sang Ngân hàng CSXH để bổ sung nguồn vốn cho vay hộ nghèo và các đối tượng chính sách.

Ông Lê Văn Kỳ, Chủ tịch UBND huyện Bắc Yên, thông tin: Thực hiện Chỉ thị số 40-CT/TW, huyện đã phân công một đồng chí Phó Chủ tịch UBND huyện làm Trưởng ban đại diện Hội đồng quản trị, thành viên là Chủ tịch UBND các xã, thị trấn. Hàng quý, Ban đại diện tổ chức giao ban, kịp thời nắm bắt tình hình, tháo gỡ khó khăn; chỉ đạo chính quyền xã, các hội đoàn thể phối hợp với ngân hàng triển khai kế hoạch phân bổ vốn, bình xét, phê duyệt hộ vay, kiểm tra giám sát, tạo nên một quy trình chặt chẽ, nhưng rất thuận tiện trong việc thực hiện chính sách tín dụng. Năm 2015, tổng dư nợ vốn vay chính sách trên địa bàn huyện mới đạt gần 200 tỷ đồng, đến hết quý II/2021 đã tăng lên 344,5 tỷ đồng; tỷ lệ nợ quá hạn chỉ chiếm 0,16% tổng dư nợ. Nguồn vốn vay đã thúc đẩy phát triển kinh tế, đẩy lùi tín dụng đen, góp phần giảm tỷ lệ hộ nghèo bình quân 4%/năm, đảm bảo an sinh xã hội và xây dựng nông thôn mới trên địa bàn huyện.

Người dân xã Tà Xùa (Bắc Yên) sử dụng vốn vay NHCSXH để đầu tư mô hình du lịch homestay.

Có thể khẳng định chính sách tín dụng thực sự là một giải pháp và nguồn lực quan trọng góp phần thực hiện hiệu quả chương trình xóa đói, giảm nghèo. Với sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị và hệ thống Ngân hàng CSXH, các đoàn thể nhận ủy thác, Chỉ thị 40-CT/TW đã thực sự đi vào cuộc sống, đạt được nhiều kết quả nổi bật, tỷ lệ hộ nghèo của tỉnh từ 31,9% (đầu năm 2016) đã giảm xuống còn 18,3% (năm 2020). Đến hết tháng 5/2021, tổng dư nợ cho vay toàn tỉnh gần 4.920 tỷ đồng, với trên 127.200 hộ còn dư nợ. Từ năm 2014 đến nay, nguồn vốn tín dụng chính sách đã hỗ trợ trên 216.000 lượt hộ nghèo và các đối tượng chính sách được vay vốn, giúp trên 44.000 hộ vượt qua ngưỡng nghèo; góp phần trang trải chi phí học tập cho trên 1.000 con, em đồng bào các dân tộc đi học tại các trường; thu hút và tạo việc làm thường xuyên cho trên 18.000 lao động; xây dựng trên 4.500 ngôi nhà cho hộ nghèo, đối tượng chính sách, 15.600 lượt hộ mới thoát nghèo, cận nghèo tiếp tục được vay vốn sản xuất kinh doanh...

Nâng cao chất lượng tín dụng

Tín dụng chính sách xã hội là một trong những nhiệm vụ trọng tâm triển khai kế hoạch phát triển KT-XH 5 năm (2021-2025) và chiến lược phát triển KT-XH 10 năm (2021-2030), ngày 10/6/2021, Ban Bí thư Trung ương Đảng đã ban hành Kết luận số 06-KL/TW về tiếp tục thực hiện Chỉ thị số 40-CT/TW, yêu cầu các địa phương tiếp tục nâng cao vai trò, trách nhiệm của các cấp ủy, chính quyền các cấp trong lãnh đạo, chỉ đạo hoạt động tín dụng chính sách xã hội; xây dựng, lồng ghép mô hình, chương trình, dự án phát triển KT-XH, giảm nghèo bền vững, với việc sử dụng nguồn vốn tín dụng chính sách xã hội; cân đối, ưu tiên bố trí ngân sách địa phương ủy thác sang Ngân hàng CSXH để bổ sung nguồn vốn cho người nghèo và các đối tượng chính sách khác được vay vốn.

Phiên giao dịch của Phòng giao dịch NHCSXH huyện Mai Sơn tại xã Hát Lót.

Ông Hoàng Xuân Trường, Giám đốc Chi nhánh Ngân hàng CSXH tỉnh cho biết: Thời gian tới, NHCSXH sẽ tiếp tục phối hợp cùng các cấp hội ủy thác thực hiện các giải pháp nâng cao chất lượng tín dụng, đẩy mạnh tuyên truyền các chủ trương của Ðảng, chính sách của Nhà nước về chính sách tín dụng đến nhân dân; phối hợp với các ngành chức năng tổ chức tập huấn, chuyển giao tiến bộ KHKT, dạy nghề, hướng dẫn cách làm ăn hiệu quả cho các hộ vay; tổ chức tổng kết nhân diện các mô hình sản xuất, kinh doanh giỏi.

Với việc tiếp tục triển khai Chỉ thị số 40-CT/TW, công tác giảm nghèo có những bứt phá mới, trách nhiệm và sức mạnh của hệ thống chính trị được phát huy. Việc cho vay ưu đãi đã giúp các hộ nghèo và các đối tượng chính sách khác, đặc biệt ở các vùng đồng bào dân tộc thiểu số, vùng đặc biệt khó khăn, vùng sâu, vùng xa nỗ lực vươn lên, góp phần thực hiện chương trình giảm nghèo bền vững.